آیا تلسکوپ ارزش خرید دارد؟

اگر یک ستاره‌شناس تازه‌کار و علاقه‌مند به رصد ستاره‌ها و سیاره‌ها هستید، آیا ارزشش را دارد که تلسکوپ بخرید؟ اگر واقعا به نجوم علاقه دارید، پاسخ بله است.

با کمک تلسکوپ می‌توانید آسمان شب را فراتر از آنچه با چشم غیرمسلح دیده می‌شود کاوش کنید و تجربه هیجان‌انگیزتر و جذاب‌تری از تماشای ستاره‌ها داشته باشید. همچنین می‌توانید اجرام آسمانی جدیدی را کشف کنید و کیهان را بیشتر بشناسید.

اگر قصد دارید تلسکوپ بخرید، عواملی مختلفی از جمله نوع، اندازه و قیمت را در نظر بگیرید. این عوامل کمک می‌کنند تا بهترین گزینه را متناسب با نیاز و بودجه‌تان پیدا کنید. در این مقاله، به بررسی انواع مختلف تلسکوپ، لوازم جانبی مهم و بهترین اجرام آسمانی برای رصد می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

انواع تلسکوپ و تفاوت‌های آن‌ها

سه نوع اصلی تلسکوپ عبارت‌اند از شکستی، بازتابی و دابسونی. هر کدام از آن‌ها ویژگی‌ها و مزایای منحصر به‌ فردی دارند که در ادامه بررسی می‌کنیم.

1. تلسکوپ‌های شکستی

مدل‌های شکستی از عدسی برای خم کردن (یا شکستن) نور به منظور ایجاد تصویر استفاده می‌کنند. شکستی‌ها به تصویر واضح با کنتراست بالای خود معروف هستند. تلسکـوپ‌های شکستی مزایای زیادی دارند، از جمله:

• استفاده و نگهداری آسان
• عالی برای تماشای ماه، سیاره و ستاره دوگانه
• بادوام و قابل‌اعتماد

با این‌ حال، این مدل‌ها دیافراگم کوچک‌تری دارند و ممکن است بهترین گزینه برای رصد اجرام کم‌نور اعماق آسمان نباشند.

2. تلسکوپ‌های بازتابی

مدل‌های بازتابی (معروف به نیوتنی) از آینه‌ برای جمع‌آوری نور استفاده می‌کنند. آن‌ها معمولا مقرون‌به‌صرفه‌تر هستند و دیافراگم بزرگ‌تری نسبت به شکستی‌ها دارند. چند مزیت مدل‌های بازتابی عبارت‌اند از:

• مقرون‌ به صرفه‌تر در مقایسه با مدل‌های شکستی
• دیافراگم بزرگ‌تر برای مشاهده اجرام کم‌نور در اعماق آسمان
• طراحی فشرده و قابلیت حمل بالا

تلسکوپ‌ بازتابی ممکن است به تعمیر و نگهداری بیشتری نیاز داشته باشد، زیرا آینه‌های آن‌ باید هر چند وقت یک‌ بار تراز شوند.

3. تلسکوپ‌های دابسونی

مدل‌های دابسونی نوعی تلسکوپ بازتابی با پایه منحصربه‌فرد هستند. طراحی ساده، محکم و مقرون‌به‌صرفه آن‌ها باعث شده است محبوبیت زیادی بین ستاره‌شناسان مبتدی داشته باشند. چند دلیل برای انتخاب این مدل عبارت‌اند از:

• دیافراگم بزرگ با قیمت مقرون‌به‌صرفه
• راه‌اندازی و استفاده آسان
• ایده‌آل برای رصد کهکشان‌ها، سحابی‌ها و سایر اجرام اعماق آسمان

با‌ این‌ حال، در نظر داشته باشید که تلسکـوپ‌های دابسونی معمولا حجیم و سنگین هستند و حمل‌ و‌ نقل آن‌ها تا حدودی چالش‌برانگیز است.

تلسکوپ 8 اینچ دابسونی جی‌اس‌او مدل GSO 8 MCRF

تلسکوپ 8 اینچ دابسونی جی‌اس‌او مدل GSO 8 MCRF یک تلسکوپ با کارایی بالا است که ساخته شده تا قابلیت مشاهده و رصد عالی از اجرام آسمانی در منظومه شمسی را برای شما فراهم و علاوه برا این برای رصد خوشه‌های ستاره‌ای، سحابی ها و کهکشان ها نیز طراحی شده است. تلسکـوپ توسط کارخانه معتبر GSO در تایوان ساخته شده است.

تلسکوپ دارای یک آینه اصلی درجه یک با شکل سهمی(پارابولوئید) منحصربه‌فرد با قطر 203 میلی‌متر است. با فاصله کانونی 1200 میلی‌متر و نسبت کانونی f/6. شرکت تایوانی GSO متعهد به تولید اپتیک‌های درجه یک است. این تلسکوپ پیشرفته، آسمان شب را در برابر شما قرار می‌دهد تا شروع به کاوش عمیق در آن کنید.

تلسکوپ 8 اینچ دابسونی جی‌اس‌او مدل GSO 8 MCRF یکی از بهترین تلسکوپ‌ها برای رصد سیارات منظومه شمسی و شاید بتوان گفت بهترین تلسکوپ برای رصد، تماشای دقیق و عکاسی از ماه و  دهانه‌های برخوردی آن باشد. دهانه بزرگ 203 میلیمتری این تلسکوپ باعث ایجاد تصاویری بسیار روشن و با جزئیات فوق‌العاده می‌شود و حرکت نرم و آسان مقر بسیار مستحکم آن باعث راحتی فوق‌العاده در هنگام کار با این تلسکوپ است.

تلسکوپ‌های دابسونی از کاربردی‌ترین تلسکوپ‌ها هستند. طراحی بسیار ساده اما قدرتمند دارند. تلسکوپ متشکل از دوبخش اصلی است. لوله تلسکوپ و پایه مستحکم چوبی که روی زمین قرار می‌گیرد. برای همین به سرعت آماده رصد میشوید و نیازی نیست تا ابتدا مقر را با وقت و زحمت  آماده کنید. 

ایده طراحی و ساخت این تلسکوپ‌ها نیاز و آرزوی داشتن تلسکوپی بزرگ و قدرتمند با قیمت پایین بود که سرانجام در سال 1965 توسط جان دابسونی به بهترین شکل ممکن انجام شد. علی‌رغم اندازه بزرگ، حمل و نقل تلسکوپ‌های دابسونی به واسطه طراحی و ساختار منحصربفرد آنها نسبتا آسان است. تلسکوپ 8 اینچ دابسونی جی‌اس‌او مدل GSO 8 MCRF انتخابی ایده‌آل برای منجمان تازه کار  و یک گزینه خوب برای خرید اولین تلسکوپ است.

سر هم کردن این تلسکوپ بسیار آسان است. کافی است مقر را روی زمین بگذارید، لوله را روی آن قرار دهید و در جای خود محکم کنید تا تلسکوپ برای یک شب رصدی فوق‌العاده آماده شود. به آسانی می‌توانید با دست جهت لوله را به بالا و پایین یا به چپ و راست حرکت دهید.

در این تلسکوپ از شیشه BK7 استفاده شده‌ است که کیفیت خوبی دارند. همچنین در انتهای لوله پروانه خنک‌کننده‌ای قرار دارد تا زمان خنک‌شدن آینه را کاهش بدهد. محور سمت هم رولبرینگ‌هایی دارد که باعث می‌شود تلسکوپ نرم و روان حرکت کند. فکوسر این تلسکوپ کری‌فورد ۲ اینچی دوسرعته است که همراه خود رابط ۱/۲۵ اینچی دارد.

مشخصات تلسکوپ 8 اینچ دابسونی جی‌اس‌او مدل GSO 8 MCRF

• تلسکـوپ بازتابی با دهانه بزرگ 203 میلی‌متری و فاصله کانونی 1200 میلی‌متر
• با توانایی رسیدن به حداکثر بزرگنمایی 406 برابر
• گردآوری نور بسیار بالا – 830 برابر چشم انسان و ۷۵ درصد بیشتر از مدل ۶ اینچ
• با آینه بزرگ سهمی شکل آلومینیوم-کوارتز Radiant Aluminum Quartz با ۹۴ درصد بازتاب نور
• دارای فن خنک کننده آینه اصلی 
• مجهز به فوکوسر بسیار دفیق 1:10 میکرو کریفورد M-CRF: Micro Crayford Focuser
• همراه با دوچشمی 30  میلی‌متر AFOV 70° و 9 میلی‌متر AFOV 52° پلوسل – بزرگ‌نمایی ۴۰ و ۱۳۳ برابر
• مجهز به جوینده ۸x50 با پوشش کامل و چندلایه ضدانعکاس سطوح لنزها
•  با قابلیت نصب چشمی‌های ۲ اینچ و ۱.۲۵ اینچ
• مقر چوبی مستحکم دابسونی سمتی‌-ارتفاعی با  حرکت و کنترل بسیار نرم و روان 
• نصب و راه اندازه بسیار سریع و آسان
• قابلیت جدا شدن لوله از پایه برای حمل و جابجایی ساده‌تر
• ساخت شرکت تایوانی جی‌اس‌او GSO: Guan Sheng Optical
• مناسب برای رصدگران مبتدی، متوسط وحرفه‌ای
• ایده آل برای رصد ماه و سیارات منظومه شمسی و مناسب اجرام اعماق آسمان 

آشنایی با مشخصات تلسکـوپ نجومی

به‌ عنوان یک مشتاق نجوم مبتدی، باید مشخصات اصلی تلسکـوپ‌ها را بدانید: دیافراگم، فاصله کانونی، بزرگنمایی و میدان دید. در این بخش، این مفاهیم و اهمیت آن‌ها را به‌ زبان ساده توضیح می‌دهیم.

1. دیافراگم

دیافراگم قطر جزء نوری اصلی تلسکـوپ است که می‌تواند عدسی یا آینه باشد. دیافراگم بزرگ‌تر اجازه می‌دهد نور بیشتری وارد شود و امکان دیدن اجرام کم‌نورتر را فراهم می‌کند. چند نکته بسیار مهم درباره دیافراگم که باید بدانید:

• دیافراگم بزرگ‌تر یعنی تصاویر روشن‌تر و واضح‌تر
• دیافراگم بزرگ‌تر جزئیات بیشتری را در اجرام آسمانی نشان می‌دهد.
• دیافراگم معمولا مهم‌ترین ویژگی تلسکوپ در نظر گرفته می‌شود.

2. فاصله کانونی

فاصله کانونی در واقع فاصله بین جزء نوری اصلی تلسکـوپ (مثلا، عدسی شیئی) و نقطه‌ای است که نور در آن متمرکز می‌شود. این فاصله روی قابلیت بزرگنمایی اثر می‌گذارد.

• فاصله کانونی بیشتر یعنی بزرگنمایی بیشتر
• فاصله کانونی کمتر یعنی میدان دید وسیع‌تر که برای مشاهده اجسام بزرگ‌تر مناسب است.

3. بزرگنمایی

منظور از بزرگنمایی توانایی تلسکـوپ در بزرگ کردن اجرام است. با این‌ حال فراموش نکنید که بزرگنمایی بیشتر به معنای کیفیت بهتر تصویر نیست. کیفیت تصویر به ترکیبی از عوامل، از جمله دیافراگم، فاصله کانونی و چشمی که استفاده می‌کنید بستگی دارد. این نکته‌های مهم را درباره بزرگنمایی به خاطر بسپارید:

• فریب ادعاهای اغراق‌آمیز بزرگنمایی بسیار زیاد را نخورید.
• یک قانون کلی خوب: حداکثر بزرگنمایی مفید معمولا ۵۰ برابر دیافراگم به اینچ یا دو برابر دیافراگم به میلی‌متر است.

4. میدان دید

میدان دید وسعت آسمان قابل‌ مشاهده‌ای است که می‌توانید از طریق تلسکوپ ببینید. میدان دید وسیع‌تر برای رصد اجرام آسمانی بزرگ‌تر مثل راه شیری، سحابی‌ها و کهکشان‌ها عالی است. در مقابل میدان دید باریک‌تر برای تماشای اجرام کوچک‌تر مثل سیاره‌ها و ستاره‌ها کارآمد است.

• میدان دید وسیع‌تر: مناسب برای رصد اجرام آسمانی بزرگ‌تر
• میدان دید باریک‌تر: مناسب برای مشاهده اجرام آسمانی کوچک‌تر

با شناخت این مشخصات کلیدی بهتر می‌توانید تلسکوپ ایده‌آل را برای ماجراجویی‌های خود پیدا کنید. در ادامه، درباره انتخاب نوع استقرار تلسکوپ بر اساس اهداف و نیازها صحبت می‌کنیم.

انتخاب مقر و سه پایه مناسب

به عنوان یک ستاره‌شناس مبتدی، باید به تجهیزات ضروری تلسکوپ مثل مقر و سه پایه توجه ویژه داشته باشید. در این بخش، دو نوع مقر را معرفی می‌کنیم.

1. مقر استوایی

مقر استوایی برای عکاسی نجومی ضروری است. مقر استوایی برای ردیابی اجرام آسمانی طراحی شده و برای رصد ستاره‌ها، سیاره‌ها و سایر اجرام اعماق آسمان عالی است. با استفاده از این مقر می‌توانید تلسکـوپ‌تان را با محور زمین هماهنگ کنید و به‌ آرامی اجسام را در آسمان ردیابی کنید. برای نصب و راه‌اندازی مقر استوایی، مراحل زیر را دنبال کنید:

• سه‌ پایه آن را به حالت تراز تنظیم کنید.
• مقر را به‌ سمت شمال قرار دهید.
• مقر را قطبی کنید.